Του Αντώνη Παράσογλου

Για μεγάλο ποσοστό φοιτητών και φοιτητριών, σημαντικό κομμάτι της φοιτητικής τους ζωής υπήρξε η προετοιμασία τους και στη συνέχεια η συμμετοχή τους σε ένα από τα πολλά προγράμματα Erasmus,τα οποία κάθε χρόνο χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκτός της κλασσικής μορφής μετακίνησης σε κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού και την παρακολούθηση του εκεί προγράμματος σπουδών, υπάρχει και η δυνατότητα πραγματοποίησης πρακτικής άσκησης για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας στο εξωτερικό σε διάφορούς φορείς και οργανισμούς ανά την Ευρώπη[1].

Αν θέλουμε να αναφέρουμε κάποια στοιχείαπου θα χαρακτήριζαν την όλη εμπειρία, πρώτα-πρώτα θα αναφέραμε το χαρακτήρα της εργασίας σε έναν τέτοιο φορέα. Καλώς ή κακώς πάνω από όλα ένα προξενείο ή και μια πρεσβεία είναι μια δημόσια υπηρεσία που παρέχει υπηρεσίες Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών ή Δημαρχείου, στους πολίτες[3]. Βέβαια, θα προκύψουν και ζητήματα που θα έχουν πιο πολιτικό χαρακτήρα. Παρόλα αυτά μην νομίζει κάποιος/κάποια πως θα έχει να αντιμετωπίσει, σε γενικές γραμμές, ζητήματα διπλωματικών κρίσεων, ειδικά μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών. Η ζωή προχωράει πολύ πιο ομαλά και συχνά αποτελεί μια βαρετή ρουτίνα. Επίσης, θα κατανοήσει σε πολλές περιπτώσεις πως η δουλειά του διπλωματικού υπαλλήλου σε ένα προξενείο ή πρεσβεία δεν είναι βόλτες με πολυτελή αυτοκίνητα, βραδιές σε πολυτελή οικήματα με άλλους διπλωμάτες ή μεγάλα σπίτια με πολυτέλειες και ανέσεις. Σίγουρα, θα υπάρξουν και αυτά σε κάποιο βαθμό, θα συνδυαστούν όμως και με καθημερινή δουλειά χωρίς χρονικό όριο, με στοίβες φακέλων και υποθέσεων και βέβαια την ευθύνη εξυπηρέτησης ενός τεράστιου αριθμού πολιτών. Να σημειώσουμε εδώ, πως οι αρχές του εξωτερικού, παρότι εξυπηρετούν σε πολλά κράτη μεγάλο αριθμό Ελλήνων υπηκόων είναι σημαντικά υποστελεχωμένες. Μην σας προξενεί εντύπωση ότι κοινότητες Ελλήνων ανά τον κόσμο δικαιολογημένα εκφράζουν παράπονα για την εγκατάλειψή τους από το κράτος μας.

Άμεσα συνυφασμένη με τα παραπάνω θα είναι και η δράση που μπορεί να αναπτύξει ένα ασκούμενο άτομο σε μία τέτοια αρχή. Συχνά μπορεί να εργάζεται άνευ αντικειμένου, ενώ πολλές φορές μπορεί να εργάζεται σχεδόν σαν υπάλληλος της Αρχής, με αρμοδιότητες που μπορεί να υπερβαίνουν τα όσα περιλαμβάνει η σύμβαση της πρακτικής του. Ας είμαστε ειλικρινείς, το εύρος των αρμοδιοτήτων που μπορεί να αναλαμβάνει κάποιος/κάποια όταν εργάζεται, διαμορφώνεται πρωτίστως από τον προϊστάμενο, αλλά συχνά και από την θέληση του ασκούμενου να διευρύνει γνώσεις και δυνατότητες. Προσωπικά θα πρότεινα να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό, όποιος ή όποια κάνει μια πρακτική τις δυνατότητες που του/της δίνονται, καθώς η πλειοψηφία των υποθέσεων ή ζητημάτων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, σχετίζονται με μια ευρεία γκάμα διοικητικών και νομικών υποθέσεων που μπορεί να συναντήσει στη μελλοντική επαγγελματική του πορεία, αλλά και εν γένει στη ζωή του σαν πολίτης.

Όπως κάθε πράγμα στη ζωή μας, έτσι και αυτή η εμπειρία έχει συχνά δύο όψεις. Ειδικότερα σε ζητήματα εργασίας και εκπαίδευσης ο κόπος του καθενός τις περισσότερες φορές, αν όχι πάντα, ανταμείβεται με κάποιον τρόπο. Αν πραγματικά πιστεύεις πως κάθε γνώση είναι κέρδος, τότε σίγουρα καταλαβαίνεις τι εννοώ. Μπορεί στα πλαίσια μιας πρακτικής στο ΥΠΕΞ να μην μάθεις να λύνεις διπλωματικά αδιέξοδα μέσα από το Διεθνές Δίκαιο ή να πραγματοποιείς συναντήσεις με ηγέτες κρατών. Όμως, οι εμπειρίες που αποκομίζεις, αν βέβαια τις επιδιώξεις θα τονίσω ξανά, είναι πολλαπλά σημαντικές. Η κατανόηση της λειτουργίας του κράτους μας, με τα καλά και τα κακά του, η τριβή με διαφορετικούς ανθρώπους, με άλλες νοοτροπίες, άλλες σκέψεις, άλλα πιστεύω, η πραγματική απόκτηση γνώσεων γύρω από την επικοινωνία και αλληλεπίδραση της Ελλάδας με άλλα κράτη, η παροχή βοήθειας στον διπλανό σου, ακόμα και η αδυναμία να βοηθήσεις κάποιον, μπορούν να σου δώσουν να καταλάβεις πως ο κόσμος είναι πολύ πιο σύνθετος και παράξενος από αυτά που νόμιζες ότι ισχύουν.

Σε όλα τα παραπάνω νομίζω πως αξίζει να αναφέρουμε, πως τα πλεονεκτήματα της παραμονής στο εξωτερικό μέσα από την ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων, την γνωριμία με διαφορετικά συστήματα και νοοτροπίες, την ανάπτυξη σχέσεων με άλλους ανθρώπους δίνουν ένα επιπλέον κίνητρο για να δοκιμάσεις την εμπειρία του Erasmus. Σίγουρα, μια πρακτική σου δίνει άλλες δυνατότητες και περιορισμούς σε σχέση με τις σπουδές σε ένα πανεπιστήμιο για ένα εξάμηνο. Η επιλογή βέβαια μεταξύ των δύο εξαρτάται από τους στόχους, τις δυνατότητες και τις επιθυμίες του καθενός και της καθεμίας.

Αν ήθελα συνοπτικά να καταθέσω την προσωπική μου εμπειρία και τελικά την άποψη μου για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα Erasmus και την πρακτική που ολοκλήρωσα στο Προξενείο μίας ευρωπαϊκής πόλης, θα έλεγα πως οι προσδοκίες μου για την όλη εμπειρία διέφεραν σημαντικά από αυτό που τελικά βίωσα. Ζητήματα οργάνωσης και εσωτερικών διαφωνιών ήταν αυτά που συχνά δημιουργούσαν προβλήματα με συνέπειες στη λειτουργία της Αρχής. Η κατάσταση αυτή συνετέλεσε, αρχικά, στο να μην έχω σαφές αντικείμενο ενασχόλησης, κάτι που παρά τον εύλογο προβληματισμό που μου δημιούργησε, με βοήθησε παρά ταύτα να γνωρίσω την λειτουργία του Προξενείου από κάθε πόστο και να είμαι σε θέση να βοηθήσω σε μία σειρά αναγκών που παρουσιάζονταν.  Μπορώ, τελικά, να πω ότι οι άνθρωποι που γνώρισα, οι γνώσεις που αποκόμισα, οι γνωριμίες που απέκτησα, οι δυσκολίες που αντιμετώπισα και τέλος το χαμόγελο που έχω πλέον όταν θυμάμαι την εμπειρία μου, οδηγούν στο να συμπεράνω πως υπήρξε από τις καλύτερες επιλογές που έχω κάνει μέχρι τώρα στην φοιτητική μου ζωή.

Πρόταση μου: Τόλμησε το, αφήνοντας στην άκρη στερεότυπα και αοριστολογικές απόψεις, ακόμα και αυτές που σου λένε για μια απίστευτη ευκαιρία ζωής. Η σωστή και μελετημένη αναζήτηση φορέα πρακτικής (κάτι που δεν έκανα εγώ) και γενικότερα το ψάξιμο εξαρχής, μπορούν να σε βοηθήσουν να κάνεις την κατάλληλη επιλογή πρακτικής άσκησης και να αποκομίσεις πολλά οφέλη για εσένα και το βιογραφικό σου.