Της Στεργιανής Νίκου

Η Χίλαρι Κλίντον είναι η πρώτη γυναίκα υποψήφια μεγάλου πολιτικού κόμματος για την αμερικανική προεδρία. Οι εσωκομματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος την ανέδειξαν νικήτρια και έλαβε επίσημα το χρίσμα στο συνέδριο του κόμματος τον Ιούλιο. Η Χίλαρι Κλίντον έγραψε ήδη, με τον τρόπο αυτό, ιστορία θραύοντας την πρώτη «γυάλινη οροφή», οκτώ χρόνια μετά την αρχική της προσπάθεια στις προκριματικές του 2008, όταν ηττήθηκε από τον εσωκομματικό της αντίπαλο, Μπαράκ Ομπάμα.

Γεννημένη στο Σικάγο, σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Νομικά στο Yale και κατόπιν εργάστηκε σε δικηγορική εταιρία στο Αρκάνσας, όπου μετακόμισε μετά το γάμο της με τον Μπιλ Κλίντον. Μετά την εκλογή του τελευταίου στην προεδρία των ΗΠΑ η Κλίντον, η οποία έπαιξε δραστήριο ρόλο στην πορεία του συζύγου της προς τον Λευκό Οίκο, συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ενώ ήταν η πρώτη Πρώτη Κυρία που είχε γραφείο στη Δυτική Πτέρυγα. Το 1994, η αποτυχημένη προσπάθειά της να ψηφιστεί το Health Security Act, νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας, την εξανάγκασε να τεθεί στο παρασκήνιο έως και το 2000 όταν και εξελέγη γερουσιαστής της Νέας Υόρκης. Το 2009 έγινε Υπουργός Εξωτερικών και σημείωσε άλλη μια πρωτιά καθώς διήνυσε τα περισσότερα χιλιόμετρα από κάθε άλλο ΥΠΕΞ.

Έπειτα από τρεις δεκαετίες στο επίκεντρο της αμερικανικής πολιτικής, η Κλίντον παραμένει μια αμφιλεγόμενη πολλές φορέςπροσωπικότητα που έχει διχάσει τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της χώρας της και η οποία σήμερα πρέπει να πείσει τους συμπολίτες της, άνδρεςαλλά κυρίως γυναίκες, πως είναι έτοιμη να αναλάβει τα ηνία της χώρας  και πως μπορεί επάξια να φέρει τον τίτλο της πρώτης γυναίκας προέδρου των ΗΠΑ.

Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που γυναίκα θέτει υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ. Το 1872, πρώτη γυναίκα υποψήφια ήταν η Victoria Woodhull η οποία είχε προτείνει ως αντιπρόεδρο τον Frederic Douglas, έναν μαύροκαι πρώην σκλάβο.Η  Woodhull, υποψήφια με το Κόμμα των Ίσων Ευκαιριών (Equal Rights Party), δεν μπορούσε καν να ψηφίσει στις εκλογές εκείνες καθώς το δικαίωμα ψήφου των γυναικών αναγνωρίσθηκε 50 χρόνια αργότερα. Η πολιτική της πρόταση περιλάμβανε την κατοχύρωση ίσων δικαιωμάτωνγια τα δύο φύλα και τη χειραφέτηση των γυναικών. Να σημειωθεί πως η Woodhull  έκανε την πρώτη μετάφραση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου στα αγγλικά.Μετά από αυτήν, υπήρξαν άλλες 18 υποψηφιότητες γυναικών με μικρότερα κόμματα μέχρι την υποψηφιότητα Κλίντον.

Είναι πρόδηλο από τα παραπάνω ότι στις ΗΠΑ οι γυναίκεςπροσπαθούν,εδώ και χρόνια,  να είναι παρούσες στην πολιτική και να διεκδικήσουν το ύψιστο πολιτειακό αξίωμα. Άλλωστε οι γυναίκες πήραν μέρος στην Αμερικανική Επανάσταση,αν και τα δικαιώματά τους αγνοήθηκαν κατά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας,ενώ  το πρώτο φεμινιστικό ρεύμα εμφανίζεται στα μέσα του 19^ου αιώνα. Στην πορεία προς την απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων των  γυναικών, το κίνημα κατά της δουλείας βοήθησε τις γυναίκες  αφενός να αποκτήσουν πιο ενεργή συμμετοχή στα κοινά, και αφετέρου να διεκδικήσουν πιο αποφασιστικά το δικαίωμαψήφου.

Αλλά οι αγώνες των γυναικών δεν σταμάτησανμετά την 19^η τροποποίηση του Συντάγματος που τους χορήγησε το δικαίωμα αυτό. Το δεύτερο φεμινιστικό κύμα ξεκίνησε και αυτό στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και έθεσε νέα θέματα, όπως την βελτίωση των δικαιωμάτων των γυναικών και την οικονομική ισότητα μεταξύ των φύλων. Τέλος το τρίτο κύμα του αγώνα των γυναικών για ισότητα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ασχολήθηκε κυρίως με τον ορισμό του φύλου και τη σεξουαλικότητα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω,η υποψηφιότητα μιας γυναίκας στον Λευκό Οίκο  είναι σημαντική για τις γυναίκες στις ΗΠΑ. Είναι όμως έτσι και τι συμβαίνει στην περίπτωση της Κλίντον;

Οι γυναίκες αποτελούν πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα – 52% – και οι περισσότερες ψηφίζουν το Δημοκρατικό Κόμμα. Ωστόσο, οι εσωκομματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος έδειξαν πως οι γυναίκες δεν στήριξαν τη Χίλαρι Κλίντον στο βαθμό που θα περίμενε κάποιος, δεδομένης της ιστορικής ευκαιρίας μια γυναίκα να γίνει  Πρόεδρος των ΗΠΑ. Η καμπάνια της Κλίντον στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στην εμφάνισή της ως υποστηρικτού των δικαιωμάτων των γυναικών ενώ επανειλημμένα η νίκη της προβλήθηκε ως νίκη όλων των γυναικών. Και όντως οι γυναίκεςψήφισαν την Κλίντον σε μεγάλο ποσοστό: αλλά στις ηλικιακά μεγαλύτερες ομάδες – οι νεότερες επέλεξαν τον Μπέρνι Σαντερς.

Η Κλίντον είναι γνωστή φεμινίστρια, καθώς ξεκίνησε την καριέρα της υπερασπιζόμενη γυναίκες και παιδιά.Μετά την αποφοίτησή της από τη Νομική ξεκίνησε να εργάζεται στη ΜΚΟ Ταμείο Υπεράσπισης  των Παιδιών (Children’sDefenseFund). Το 1995 σε διάσκεψη των  Ηνωμένων Εθνών στο Πεκίνο ο τίτλος της ομιλίας της ήταν  «τα γυναικεία δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα» ενώ τάχθηκεκατά των βίαιων πρακτικών εναντίον των γυναικών. Επίσης υποστηρίζει σταθερά τοδικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση  και, όταν ήταν  Πρώτη Κυρία, ξεκίνησε εθνική εκστρατεία για την πρόληψη της εφηβικής και μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης. Ως γερουσιαστής της Νέας Υόρκης υπερασπίστηκε την πρόσβαση στην επείγουσα αντισύλληψη και ψήφισε υπέρ της ενίσχυσης τουδικαιώματος της γυναίκας να αποφασίζει η ίδια  για την υγεία της.Στηντωρινή προεκλογική της εκστρατεία, σε αντίθεση με το 2008, προέβαλε πολύ έντονα την ιστορικότητα της υποψηφιότητάς της, την ισότητα των δύο φύλων αλλά και γενικότερα τις κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν στην αμερικανική κοινωνία.Η Γκλόρια Στέινεμ, φεμινίστρια του δεύτερου κύματος, υποστηρίζει πως οι γυναίκες πρέπει να ψηφίσουν Κλίντον  γιατί  είναι γυναίκα και είναι η φεμινίστρια υποψήφια. Επομένως  για τις γυναίκες της γενιάς  της που αγωνίστηκαν για δικαιώματα τα οποία σήμερα θεωρούνται αυτονόητα και που αναγνωρίζουν τις δυσκολίες που συνάντησε η Κλίντον στην πορεία της, η εικόνα μιας γυναίκας προέδρου συμβολίζει μια συγκλονιστική  νίκη.

Υπάρχειόμως το χάσμα των γενεών και η αλλαγή στη φεμινιστική σκέψη. Η νέα γενιάδίνει έμφαση  στη σημασία της πολλαπλότητας της ταυτότητας. Για τις νέες γυναίκες – και άνδρες-  δεν μετρά μόνο το φύλο αλλά και κατά πόσο αυτό  διασταυρώνεται  και με άλλες κοινωνικές ταυτότητες, όπως η τάξη και η φυλή.Η  Κλίντον ενσαρκώνει  ένα συγκεκριμένο είδος φεμινισμού, τονπαλαιό φιλελεύθερο φεμινισμό, όπου σημαντικήείναι η επαγγελματική επιτυχία. Αυτό το είδος φεμινισμού ωστόσο απευθύνεται σε μια πολύ συγκεκριμένη ομάδα γυναικών. Επίσης η Χίλαρι Κλίντον βρέθηκε στο στόχαστρο τόσο για την αντίδρασή της στα σεξουαλικά σκάνδαλα του συζύγου της, με τον τρόπο που αντιμετώπισε τις γυναίκες που εμπλέκονταν σε αυτά, όσο και για  τη στήριξή της σε πολιτικές που υπήρξαν επιζήμιες για τις γυναίκες, όπως ότι δεν υποστήριξε την νομιμοποίηση των εργαζομένων στον χώρο του σεξ.Στο στόχαστρο επίσης βρέθηκαν οι σχέσεις της με την WallStreet, η στάση της  στην εισβολή στο Ιράκ αλλά και γενικότερα η στήριξή  της στη νεοφιλελευθεροποίηση της οικονομίας που πλήττει άμεσα τα μεσαία και χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Επομένως, για αυτές τις γυναίκες, το φύλο του μελλοντικού προέδρου έχει μικρότερη σημασία από το πολιτικό του πρόγραμμα.

Στην εποχή μας, ενόσω η θέση των γυναικών,ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, συνεχίζει να υπονομεύεται, τα δικαιώματά τους είναι περιορισμένα και οι γυναίκες πέφτουν πολύ συχνά θύματα βίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης, μόνο η εκλογή μιας γυναίκας σε ένα ανώτατο πολιτειακό αξίωμα δεν μπορεί να αποτελεί νίκη του φεμινιστικού κινήματος. Η  Χίλαρι Κλίντον θα μπορέσει να πετύχει μία νίκη για τις γυναίκες όχι αν εκλεγεί Πρόεδρος και σπάσει τη δική της γυάλινη οροφή αλλά αν μπορέσει, μέσω της πολιτικής που θα ακολουθήσει, να αγωνιστεί και να βελτιώσει τη θέση εκατομμυρίων γυναικών τόσο στο εσωτερικό της χώρας της,  όσο και έξω από αυτή.Σε ομιλία της το 2008, στο τέλος του προεκλογικού της αγώνα, ανέφερε ότι μπορεί να μην έσπασε η γυάλινη οροφή αλλά δημιουργήθηκαν σε αυτή εκατομμύρια ρωγμές και το φως λάμπει όπως ποτέ άλλοτε, ενώ στην ομιλία της, τον Ιούλιο, κατά την αποδοχή του προεδρικού χρίσματος επισήμανε πως δεν υπάρχουν πια γυάλινες οροφές. Όμως η γυάλινη οροφή θα σπάσει και το φως θα λάμψει όσο ποτέ άλλοτε όταν ανατραπεί η ταξική και ανδροκρατούμενη κοινωνία. Εγχείρημα που σίγουρα είναι δύσκολο, αλλά στόχος του φεμινιστικού κινήματος θα πρέπει να είναι το σπάσιμο αυτής της γυάλινης οροφής. Γιατί φεμινισμός είναι η ανατροπή των στερεότυπων, η  επίτευξη της  ισότητας των φύλων και το πρώτο σημαντικό βήμα για την οικοδόμηση μιας δίκαιης κοινωνίας.

ΠΗΓΕΣ

https://www.theguardian.com/us-news/2016/jul/20/notorious-victoria-first-woman-run-for-us-president, Notorious Victoria: the first woman to run for president, Eileen Horne

https://www.hillaryclinton.com/issues/womens-rights-and-opportunity/, Women’s rights and opportunity

http://www.pewresearch.org/fact-tank/2016/07/28/a-closer-look-at-the-gender-gap-in-presidential-voting/, A closer look at the gender gap in presidential voting, BY RICHA CHATURVEDI

https://newrepublic.com/article/129483/millennial-women-gravitating-bernie-sanders, ELIZABETH BRUENIG

http://www.telesurtv.net/english/analysis/Why-Young-Women-Dont-Buy-Hillary-Clintons-Feminism-20160228-0030.html, Why Young Women Don’t Buy Hillary Clinton’s Feminism